Review: Wat als Google Analytics verboden wordt? Is Matomo Analytics dan een goed alternatief?

1. Wat is er aan de hand met Google Analytics?

Google’s populaire web analytics tool ligt al sinds de invoering van de Europese privacywetgeving (GDPR) in 2018 fel onder vuur. Voornamelijk omwille van persoonlijke data dat – in tegenstelling tot wat de GDPR voorschrijft – de EU verlaat en opgeslagen wordt op servers in de Verenigde Staten.

Nu consumenten steeds meer bezorgd zijn om hun online privacy, weerklinkt de roep om Google Analytics – in z’n huidige vorm – te verbieden.

Concreet gaat het om twee uitspraken:

• Zomer 2020: Europese Unie vernietigt privacyovereenkomst tussen EU en Verenigde Staten
• Winter 2022: Oostenrijkse privacy-autoriteit verbiedt het gebruik van Google Analytics

Update Januari 2023: nog altijd heerst er onduidelijkheid over de toekomst van Google Analytics. Zowel Italië als Denemarken hebben eerder al geoordeeld dat de manier waarop Google omgaat met haar data, in strijd is met de opgelegde Europese wetgeving. In Spanje daarentegen zien ze dan weer geen probleem.

Wereldwijd bijzonder populair

Google Analytics wordt wereldwijd zowat op iedere website gebruikt. Een Europees verbod zou dus een gigantische impact hebben. Volgens experts zal het voorlopig nog niet zo’n vaart lopen, maar onder marketeers merk je dat het onderwerp leeft.

Steeds meer bedrijven beginnen naar alternatieven te zoeken. Simple Analytics en voornamelijk Matomo Analytics worden hierbij het meest overwogen.

2. Matomo als alternatief voor Google Analytics

Matomo (wat Japans is voor ‘eerlijkheid’) is met voorsprong het populairste alternatief voor Google Analytics. Matomo (ooit gestart als ‘Piwik’) is een opensource platform dat privacy hoog in het vaandel draagt. Zo heb je bijvoorbeeld de mogelijkheid om data lokaal op eigen servers te bewaren.

Door dit laatste zijn tal van grote organisaties ondertussen overgeschakeld. Zoals bijvoorbeeld: Amnesty International, RedBull, NASA, Huawei en de Europese Commissie. Ook de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit gebruikt op hun website Matomo.

Net als bij Google Analytics kan je met Matomo de herkomst van je bezoekers achterhalen, doelen instellen (= conversies) en rapportages maken. Met dat verschil dat je meer inzage hebt wat er met al deze data gebeurt.

Hoe Matomo installeren?

Matomo kan je op 3 verschillende manieren installeren en gebruiken:

1. Matomo On-Premise: je gaat op een eigen server Matomo installeren en beheren. Voor GDPR de beste keuze, enkel heb je dan wel wat technische kennis nodig.
2. Matomo for WordPress: een gratis, eenvoudig te installeren plug-in voor WordPress.
3. Matomo Cloud: een eenvoudig te gebruiken, betalende versie van Matomo. Indien gewenst kan je deze versie eerst 21 dagen gratis testen.

Voor deze review koost ik voor ‘Matomo Analytics for WordPress’, wat min of meer hetzelfde werkt dan ‘Matomo Cloud’. Enkel heb je dan bijvoorbeeld geen toegang tot de mobiele app. Overweeg je de On-Premise versie? Ontdek dan hier wat het verschil is tussen Matomo Cloud Hosting en Matomo On-Premise.

Matomo Interface

In tegenstelling tot je misschien verwacht van opensourcesoftware is de gebruikersinterface zéér toegankelijk. Het dashboard brengt de bezoekersstatistieken van jouw website netjes in kaart. Ik beschrijf even de 5 belangrijkste onderdelen:

• Dashboard: Matomo biedt je – à la Google Data Studio – de mogelijkheid om eigen dashboards te creëren. Vertrekkend vanaf een sjabloon of niet. Je kiest simpelweg een parameter uit het menu, waarna jouw data gevisualiseerd wordt. Wil je in plaats van een tabel liever een cirkel- of staafdiagram? Allemaal mogelijk!
• Bezoekers: hier geeft Matomo jou meer inzage in het profiel van jouw websitebezoekers. Met welke apparaten surfen ze? Vanuit welk land komen de meeste bezoekers? Of wat zijn de populairste tijdstippen op een dag?
• Gedrag: een zeer belangrijk onderdeel voor marketeers. Hier zie je welke pagina’s of externe links populair zijn, wat de ‘uitstappagina’s zijn en zelfs per pagina wat de gemiddelde laadtijd is.
• Herkomst: vanwaar komen je bezoekers? Net als in jouw vertrouwde Google Analytics omgeving vind je hier via welke bron een bezoeker op jouw site is gekomen. Matomo biedt je trouwens ook een ‘Campaign URL Builder’ aan. Net als Google haar ‘UTM-codes’ heeft, kan je hier een url opbouwen om de resultaten van campagnes te meten.
• Doelstellingen: het laatste item in het menu is ‘doelstellingen’. Hier kan je een doel instellen (bv. bedankt-pagina) om net als in GA het aantal ‘conversies’ te meten.

Naast deze vijf functies heb je optioneel ook nog A/B testen, Funnels, Heatmaps en Sessie Opnames. Echter zijn dit sowieso betalende functionaliteiten.

E-mailrapporten

Net als bij Google Analytics kan je rapporten generen die je dagelijks, wekelijks of maandelijks in je mailbox wilt ontvangen. Je kiest hierbij zelf de frequente, formaat (bv. HTML of PDF) en gewenste parameters.

3. Google Analytics vs Matomo

Als je mijn mening vraagt heeft Google Analytics met Matomo een te duchten concurrent. Zeker nu bedrijven, marketeers én consumenten steeds kritischer zijn om hun online privacy. Volledig terecht uiteraard.

Afgezien van het privacy-luik vind ik Matomo vooral gebruiksvriendelijker dan Analytics. Voor een doorsnee handelaar die gewoon wilt weten hoeveel websitebezoekers hij afgelopen periode had,  lijkt het me zelfs een betere keuze.

4. Veelgestelde vragen (FAQ)

Omdat je wellicht nog wel wat vragen hebt over het gebruik en de mogelijkheden van Matomo, beantwoord ik hieronder nog enkele veelgestelde vragen:

1. Betekent Matomo het einde van de vervelende cookiebanners?

Daar Matomo kan werken zonder tracking cookies, zou je in theorie je cookiebanner kunnen verwijderen. Mits je uiteraard geen andere third-party tools gebruikt die cookies vereisten.

2. Is er ook een Matomo app?

Ja, Matomo heeft zowel voor Android als iOS een app. Echter kan je deze niet gebruiken als je gekozen hebt om de implementatie te doen via de WordPress-plugin. Wat in praktijk geen erg is, want Matomo Analytics is bijzonder ‘mobile friendly’.

3. Kan ik data van Google Analytics importeren in Matomo?

Ja, Matomo geeft zelf aan dat dit mogelijk is. Via volgend artikel vind je hierover meer informatie.

4. Is Matomo gratis?

Matomo heeft twee gratis versies: Matomo for WordPress en Matomo On-Premise. Enkel de Cloud App is betalend (vanaf € 19/maand).

5. Waar bewaart Matomo mijn data?

Wanneer je voor Matomo On-Premise kiest, staat al jouw data lokaal op jouw servers. Kies je voor de cloudversie, dan wordt er voor Europese klanten beroep gedaan op een Duits datacenter.

6. Is Matomo GDPR-proof?

Het finale antwoord laat ik over aan juristen, maar Matomo oppert alvast volledig GDPR Compliant te zijn.